Şäxes

«Äydamannar yarışı»nda ciñü – zur däräcä!

7-11-nçe noyabrdä «Fänsar» yaşlär üzäge gör kilep tordı.

7-11-nçe noyabrdä «Fänsar» fän häm mägarif üzäge gör kilep tordı. Yokısız tönnär, törle-törle biremnär, yaña açışlar, täcribä. Nihayat, 4 köngä suzılgan yarış programmasınnan soñ, bu elnıñ iñ yaxşı äydamannarı bilgele buldı. «Äydamannar yarışı» niçek uzdı? Ciñüçelär üzlären niçek xis itä ikän soñ? Üzlärennän soraştık!

«Berençe liga»da ciñüçe - Sälät Klubı Prezidentı Timerxan Şäyxetdinow. 

- Timerxan, «Äydamannar yarışı»nda niçänçe tapkır katnaşasıñ?
- Min «Äydamannar yarışı»nda berençe tapkır katnaşam. Konkurska aerım ber büleneş xas: «Premer-liga», yagni äydaman täcribäsen, belemen algannar öçen häm «Berençe liga» – «Äydamannar mäktäben» uzmagan, ämma äydaman bulırga teläüçe yaşlär öçen. 

- Sin katnaşkan ligada nindi biremnär buldı? Kaysıları şäxsän siña awır bulıp toeldı?
- Öy eşe bularak birelgän biremnärneñ sanı artık küp tügel ide – icadi yaktan üzeñne täkdim itü, alan häm törkem eçendä uennı kürsätü, şämçek. Kalgan konkurs sınauları yarışta gına bilgele buldı, temaları tögäl yazıldı, şartları äytelde. Alar – top-spiker, intellektual tur häm sotsial çeltärlärdä post yazu. Biremnärne aerıp, monısı iñ awır, tegese bik ciñel buldı, dip äytü döres tügel dip sanıym, çönki alar barısı da buldırırlık biremnär. Şulay uk «Äydamannar yarışı»ndagı moxit, sine tulaem biläp algan cılı atmosfera awırlıklarnı ciñärgä köç, därt birde. Konkurslarda katnaşu täcribäm bay, dip tä äytergä mömkin. Läkin «Äydamannar yarışı» kebek tıgız grafiklı häm tiz üzgärüçän wakıylarga bay konkursta köç sınaşkanım yuk ide äle. Bez yal itärgä dä ölgermi idek, ber sınaudan soñ ikençese başlandı. Şunıñ belän 4 kön yaşädek, eşlädek. 

- Yarış däwamında üzeñ öçen nindi açışlar yasadıñ?
- Üzeñdä yaña sıyfatlar tabu yaki açu. Misal öçen, berniçä tapkır top-spikerda katnaşkaç, mindä kreatiw fikerläü säläte yaxşırak eşli başladı. Şulay uk «Äydamannar yarışı» katnaşuçıları gadättän tış xällärdä üz-üzeñne tota belü säläten üzläşterde. 

- Timerxan, ciñü siña närsä birde?
- Üz köçläremä ışanıç. Min bik küp çaralarda barı tik oeştıruçı rolendä genä katnaşa idem. Ä bu yulı katnaşuçı da buldım. Şunıñ belän üz-üzemä nindider ışanıçnı isbatladım dip sanıym.

«Premer-liga»da «Sälät Saba - 2019» äydamanı Gölnaz Gatina ciñü yauladı. 

- Gölnaz, sin Sälät dönyasında niçänçe eldan? 

- Berençe tapkır Sälät turında 2012-nçe elda Bilärgä aktiwistlar sostawında forumga bargaç beldem. 2014-nçe elda tatar ädäbiyatınnan olimpiadaga «Sälät Marafonı» belän kilep, Sälät turında söylädelär, uennar uynadık, kızıksınu tagın da arttı. Aeruça «Ruxiyat» kızıksınu uyattı mindä. Kaytkaç, üzem dä «Ruxiyat»kä gariza tutırdım, şulay uk «Rauşan» belän «Sälät-Tel»gä dä çakırdılar, ä min «Ruxiyat»ne sayladım. Min icadi keşe, ul küñelemä bik yakın buldı. 2014, 2015-nçe ellarda «Ruxiyat» sälkeşe idem. 2014-nçe elgı «Ruxiyat» bötenläy räxät, yakın ide, Sälätkä nıklı mäxäbbät şunda uyandı.

- Niçä tapkır häm kaysı alannarda äydaman buldıñ? 
- 2018-nçe elda, «Äydamannar mäktäbe»n ütep, «Sälät-Bolgar» alanına bardım. Andagı xislärne äle bügengedäy xäterlim. Annan soñ forumnarda äydaman buldım. 2019-da «Sälät-Saba» alanına çakırdılar, bıel anda eşlädem. Nık oşadı miña bu alan, bik yakın ittem. 

- «Äydamannar yarışı» turında kaydan beldeñ?
- «Äydamannar yarışı»na tanışlarım bıltır uk barırga öndägän ide, tik min üzemne bu sınauga äle äzer tügel äle dip uyladım, nindider şik tä bar ide sıman. Ä bıel barırga direktorım, üze dä «El äydamanı» bulgan Fännur abıy häm ölkän äydamanım Ayzirä apa äytte. Nindider şik bar ide, tik alay da niyatlädem. Sälkeşläremneñ: «Sez iñ şäp äydaman!» - digän süzläre küñeldä tınıçlık uyattı. 

- Yarış programmasında nindi konkurslar bar ide? 
- Yarış programmasında aldan äzerlänü mömkinlege bulgan konkurslar da, bez belmägännäre dä bar ide. Top-spiker, üzprezentatsiya, şämçeklär, icadi tur, intellektual konkurslar, pedagogik situatsiyalär bar ide. Kıen buldı. Monda iñ berençe çiratta üzeñdäge şikne, oyalunı ciñärgä häm üzeñä ışanırga kiräk. Şunsız bulmıy. Kön dä köräş - berençe çiratta üzeñ belän. 

- Ciñärmen dip uyladıñmı?
- Ciñü xıyalı här katnaşuçıda bardır inde ul, tik ciñärmen dip uylamagan idem. Min bäxetle, Allahka şöker. Şuşı isemgä laek bulu zur däräcä minem öçen. Älege proekt minem öçen iskitkeç zur täcribä, monda kurıkmıyça ber mizgel eçendä barın da kürsätergä kiräk. 

- Bu ciñü siña närsä biräçäk, Gölnaz?
- Miña älege täcribä tormışta da, cäen dä kiräk bulaçak, çönki plannarım zurdan.
tulısınça ukırga

Sälätkä yagulık birep toruçı mäydançık

Sälät Klubları öçen bik möhim wakıyga. Sälät moxiteneñ kiläçäk yaşäeşenä yaktı yul salıp baruçı çara. Sälkeşlärne yañadan-yaña proektlar yardämendä üzenä cälep itüçe sistemanı cayga saluçı mäydan. «Ni ikän ul?» digän sorau barlıkka kildeme? Yaxşı! Süz tizdän uzaçak Sälät Klubları seminarı turında bara. Tulırak Sälät Klubınıñ prezidentı Timerxan Şäyxetdinow söyläde.

-         Sälät Klublar seminarı, gomumän äytkändä, närsä ul? Üz aldına nindi maksatlar kuya ul?

-         Sälät Klubları seminarı – bezneñ Sälät Klublarınıñ eşçänlegenä yaña ber sulış, yagni, maşina belän çagıştırıp äytsäk, yagulık birep toruçı mäydançık. Äye, klublar üz eşçänlegen alıp bara, ämma wakıt-wakıt bergä oçraşıp alu da bik möhim, çönki seminarda alar belän bulgan mäsälälärne çişü häm, gomumän, kiläçäkkä kontseptual, tögäl häm faydalı proekt yasau yulları karala. Şulay uk bu alarnıñ eşçänleklärenä, uzdırılaçak çaralarına, proektlarına, elemtä tözülärenä kagıla. Bıelgı uku-ukıtu analitik seminarınıñ maksatı – Sälät Klublarınıñ sistemalı eşçänlegen täemin itü.

-         Timerxan, bıelgı programma nindi bulır dip planlaştırıla?

-         Programma bay bula dip kötelä, çönki bıel seminar yubileen, unellıgın uzdırabız häm bu bezneñ öçen bik şatlıklı data. Kübräk proektlar belän eşläü, idarä itü ısulların öyränü karalgan, çönki xäzerge wakıtta klub eşçänlekläre nindider tögäl proektka moxtac. Bıel bezneñ yaña «Sälät-Alekseewsk» häm «Sälät-Tübän Kama» klubları açıldı. Alar öçen Sälätneñ kontseptsiyasen añlatuçı däreslär dä uzdırırga planlaştırabız.

-         Seminarda kemnär katnaşaçak? Alar nindi kriteriylär buença saylanıp alındı?

-         Seminarda bu yulı 14 klub wäkile, klublarnıñ ukıtuçıları belän bergä barlıgı 85 katnaşuçı kötelä. Saylap alunı küzdä totsak, Sälät Klubları üzläre arasında konkurs ütkärep, bez täkdim itkän kwotalar näticäsendä saylanıp alındı. Dimäk, seminarga baru bäxete iñ yaxşılarına gına elmaygan.

-         Timerxan, Sälät Klubı prezidentı bularak, bu seminardan närsä kötäseñ?

-         Üz wakıtında komanda belän bergä «Sälät-Yaşel Üzän» klubın açıp cibärgändä, başta törle ideyalär bar ide. «Ähä, monda Sälät Klubları buença eşçänlekne üsterep, şomartırga mömkin ikän, ä bu mäsälä kamilläşterüne sorıy». Xäzer isä bu ideyalärne kuratorlar komandası yardämendä çınga aşırırga mömkin. Bu seminar katnaşuçılarnı bitaraf kaldırmayaçak. Çönki bez uku-ukıtu protsessın mädäni programma belän matur häm urınlı itep bäyläp barırga tırıştık. Bu, berençedän, böten seminar däwamındagı eşçänlek näticäle bulsın öçen, ikençedän, katnaşuçı sälkeşlärgä programma awır bulıp toelmasın öçen eşlände. Kıskası, ciñel genä häm näticäle itep uzdıru maksatın kuydık. Şulay uk citäkçelär belän eşläü buença aerım programma karala. Seminar uzgaç, Sälät Klublar eşçänlege tagı da nıgır dip ömetlänäbez.

tulısınça ukırga

«Prezident bulırsıñ, digännär ide...»

29-nçı sentyabr könne Sələt Klubınıñ XII prezidentı saylandı. Ul — «Sələt WikiMəktəbe»neñ elekkege jitəkçese Timerxan Şəyxetdinow. Estafetanı aña Sälät proektları citäkçese Jəüdət abıy Söləymanow həm Klubnıñ elekke prezidentları tapşırdı. Alar arasında, älbättä inde, Sələt Klubınıñ XI prezidentı Miləüşə apa Sirajiewa da bar ide. Anıñ belän söyläşep aldık.

— Miləüşə apa, səlam! Nindi yañalıklarıñ bar, bu könnərdə nindi uy-fikerlər, maksatlar belən yanıp yöriseñ?

— Xäerle könnär! Uy-fikerlär bik küp, döresen äytkändä. Bu salkın könnärdä küz aldıma cäy belän bäyle surätlär kilde. Alar şundıy cılıta! Ä sälkeşlärneñ yazuları cılı yurgan sıman koçagına ala.

Küptän tügel magistraturada ukuım başlandı. Yaña adım. Yaña yunäleş. Min hərçak yaña belemgä açık, ə ukuım balalar belän bäyle bulgaç, tagın da kızıksındıra.

— Əle kiçə genə sine Sələt Klubınıñ XI prezidentı buluıñ belən kotlagan idek kebek, inde ber el ütep tə kitkən... Üzeñ öçen ul niçek uzdı?

— Bu el bik tiz ütep kitte, sizmiçä dä kaldım. Yanımda şäp komanda bulgaç, bik cılı mizgellärgä bay buldı ul.

— Prezidentlık elıña nindi nəticə yasıy alasıñ: uylanılgan barlık plannarıñnı da çınga aşıra aldıñmı?

— Gomumən əytkəndə, uylangan plannar çınga aştı, läkin artka karasañ, nərsəneder üzgärtep, tagın da yaxşırak oeştırıp bulır ide, dip uylıysıñ inde ul gel.

— Sələt Klubı prezidentı bulu — zur dərəcə. Berär kayçan prezident bulırmın dip uylanganıñ bulmadımı?

— Keçkenä çakta cäyge alannarga barganda, tawışım katı bulgaç, küp kenə duslarım: «Äydä, sin kiläçäktä bezneñ däülätebezneñ prezidentı bul əle, ä bez sineñ öçen tawış birəçəkbez!» – dilär ide. Şundıy kölderə ide mine bu süzlär. Läkin xäzer balaçaktagı bu şayarunıñ küpmeder däräcädä çınga aşkanın añlıym.

— Kiläse cəydə sine nindi proektlarda kürə alaçakbız? Nindi alanga barırga isəpliseñ?

— Älegä äytä almıym. Gomumän, balalar belän eşläü — üze ber bäxet, şuña kürä cäemne, älbättä, balalar belän ütkərermen dip uylıym. Ə kaysı alanda — alay uk möhim tügel, çönki bez barıbız da — Sələt!

tulısınça ukırga

XXI gasır texnologiyaläre yaki wirtual Tukay!

27-nçe sentyabr könne Sələt Yortında tanılgan galim R.G.Boxaraew istəlegenə bagışlangan «Boxaraew ukuları» fənni-gaməli seminarı uzdı. Katnaşuçılar arasında üzençəlekle «ItukaI» proektınıñ kuratorı Xösəenow Aydar Fail ulı da bar ide.

«Bu proektnı bez balalar belən « Sanak-lab» laboratoriyaseneñ cəyge sessiyase wakıtında tormışka aşırdık. Törkemdə yakınça 10 keşe. Bez neyroçeltərlərneñ eşläwen praktik gaməldä kullanırga həm şundıy uk printsip buença sayt eşen alıp barırga tırıştık. Ukuçılar bu ike taləpkə beryulı cawap birə torgan proekt uylap çıgardı. Anıñ məgnəse: saytta keşe yazgan süzne, gıybarəne, özekne dəwam itə ala torgan wirtual yazuçı uylap çıgaru. Kullanuçıga barı tik şularnı yazarga kirək, soñınnan sistema eşne üzenə ala - məgnəwi kontekstka turı kiterep, tarixnı təmamlıy», – dip söyläde Aydar Fail ulı.

«ItukaI» proektın hər teləgən keşe sınap karıy ala. Məsələn, saytnıñ ezləü yulına «Şürəle» dip yazabız həm yaratkan geroebıznıñ yaña macaraları belən rus, tatar, ingliz telendə tanışabız.

Platformanıñ internettagı adresı: https://speech.tatar/itukai.html .

Yaña tarixnı bergə uylap çıgarıyk!

tulısınça ukırga

«Sələt Wiki-Məktəbe» citəkçesennən – Prezidentlıkka

29-nçı sentyabr könne Sälät Klubnıñ yaña prezidentı açıklandı. Ul – «Sələt WikiMəktəbe» proektı citəkçese, aktiwist Timerxan Şəyxetdinow. 12-nçe prezidentnıñ xis-kiçereşləre, kiləçəkkə plannarı turında üze belən söyləştek.

- Timerxan, sine Sələt klubınıñ 12-nçe prezidentı buluıñ belən kotlıybız! Iskə töşerik əle: sin Sələt dönyasına kayçan, niçek kilep kerdeñ?

– Sələtkə kuşıluım tarixı 2015-nçe el belən bəyle. Şul uk elda Respublika balalar xərəkətenə də kuşılıp kittem. Şul çakta əle TR balalar oeşmaları sowetı belən tanışuım başlandı. Sowetnıñ ber çarasında Sələt turında işettem. Hiçşiksez ul üzeneñ tatar telle, yaşlərgə kızık buluı belən mine üzenə cəlep itte. 2016-nçı elda berençe tapkır G.Tukaynıñ yubileena bagışlangan nəfis süz ostalıgı bəygesendə 3-nçe urın aldım. Annarı inde «Bolgar - Tugan Tel» alanında berençe tapkır səlkeş buldım. Şul uk elda duslarım, fikerdəşlərem belən tugan şəhərem Yaşel Üzəndə «Sələt-Yaşel Üzən» klubın açıp jibərdem. Soñınnan «Sələt-Samara» profille alanı, «Səmrux» el premiyase, «El səlkeşe»... Əkren-əkren adımnar belən başlangan bu eşem mine «Sələt WikiMəktəbe»neñ citəkçese wazifasına kiterde.

- Sələt Klubı prezidentı bulu sineñ öçen nərsə?

– Sələt Klubı prezidentı el saen eşləp kilgən proektlarga yaña ilham, köç birə torgan keşe. Cəyge proektlardan kala, el bue kaynap torgan Sələt dönyasında bulırga teləgən yaşlərgə mömkinlekləren çınga aşırırga tieşle keşe də əle ul.

Iñ möhime - struktura tözep, sistemalı eş itü. Proekt citəkçeləre, prezidentlar almaşınsa da, bolarnıñ berse də Sələtneñ eşçənlegenə tiskəre yogıntı yasarga tieş tügel, minemçə.

- Timerxan, sin Sələt dönyasına nindi yañalık alıp kerəçəkseñ, nindi plan-maksatlar östeñdə eşliyaçəkseñ?

- Iñ möhime - Sələt proektlarına pauza birməü. Yañalıklarga kilgəndə, klubka FƏN yunəleşen kaytarırga ide. Ul fənni-gaməli konferentsiyalər bulsınmı, ul başka teldəge oçraşular, çaralar bulsınmı. Şularnı oeştırası ide. Monıñ öçen xezməttəşlər, partnyorlar bar inde. Tagın DƏRT yunəleşe kısalarında IcAT yunəleşen torgızasım kilə. «BIKA-fest», «Sələtkə nur bulgan yoldızlar» – Sələtneñ brendı inde. Şular rətendə bulırday tagın ber proekt buldıru turında uylıybız. Əlegə böten serlərne açasım kilmi, əmma şunı əytə alam: bu proekt ədəbiyat belən bəyle bulaçak. Bez, gomumən, yaña proektlarga hərwakıt açık, barı tik aktiw, ideya belən yana torgan keşelər genə bulsın. Initsiatiwa yaşlərdən, tirə-yunnən üzəkkə kilergə tieş. Bez şularnı tuplap, alarga üzebez təesir itəçəkbez.

- Sələtneñ 11-nçe prezidentı Miləüşə apa Siraciewa siña nindi kiñəşlər birde, nindi ürnək kürsətte?

- Ber prezidenttan ikençe prezidentka wazifalar tapşıru protsessı bik möhim. Miləüşə apanıñ kiñəşləre kübrək yaşlər belən eşləü, alar belən aralaşu serlərenə bəyle. Məsələn, alarnı aktiwrak bulırga, törle çaralarda katnaşırga etərə toran «fişka»larga öyrətte ul mine. 1 el eçendə Miləüşə apadan uku, şəxsi tormış, Sələt eşçənlege belən bəyle bik küp nəsixətlər aldım. Min aña çiksez rəxmətlemen.

- Timerxan, prezident bulgaç, «Sələt WikiMəktəbenə» igtibarıñ kimeməsme?

- Min «Sələt WikiMəktəbe»neñ citəkçese bulıp kala almam inde, çönki Klub prezidentı bulır öçen bik küp wakıt, köç kirək. Minnən kala bit əle yardəmçelərem - witse-prezidentlar bar. «Sələt Wiki-məktəbe»nə də, başka proektlarga kebek ük, bertigez igtibar bireləçək.

tulısınça ukırga

«Fänsar» mäktäbe motiwatsiya birä

Bik tizdän «Fänsar» mäktäbeneñ közge sessiyase başlana. Bez mäktäp citäkçese Elina Nasibullina belän programma, plannar häm maksatlar turında söyläştek.

– Sälät dönyasına yaña gına kuşılgannarga «Fänsar» mäktäbeneñ närsä ikänen niçek añlatır ideñ? Citäkçe bularak, yaña sezonnan närsä kötäseñ?

– M.I.Mäxmütow isemendäge «Fänsar» mäktäbe – fän belän kızıksınuçı balalarnı tabu häm alarnı üsterü, alarga östämä belem alu öçen şartlar tudıruga yunälderelgän uku-ukıtu proektı ul. Mäktäp çittän torıp häm kilep uku formatlarında eşli. Pedagoglar – Tatarstan wuzlarında belem birüçe ukıtuçılar.

Citäkçe bularak, bu sezonda bezgä tagın da kübräk fänne yaratuçı balalar kuşılır dip kötäm. Fän alarga üzlären tabarga, kızıksınuların bilgelärgä yardäm itäçäk. Bezneñ komanda üzlektän belem alu, möstäkıyl räweştä eşläü öçen şartlar tudıra.

– Bu mäktäpneñ üzençälege närsädä soñ? Başka uku-ukıtu sessiyalärennän närsä belän aerıla ul?

– Bezneñ üzençälek şunda: bez respublikanıñ törle rayon häm şähärlärendä ukuçı balalar faydalana alırlık, alarga kiräkle bulgan belemnär biräbez, alarnıñ belem aluga bulgan ixtıyacların kanägatländeräbez. Bez balalarnı däülät imtixannarına äzerlämibez. Bez alarga belem alu häm fänni-tikşerenü eşläre belän şögıllänü öçen motiwatsion programma biräbez.

– Sessiyadä katnaşuçılar niçek saylap alına?

– Bezneñ mäktäp 9-11-nçe sıynıflar öçen açık. Sessiyadä katnaşu öçen, respublika yaki şähär külämendäge olimpiadalarda katnaşkan bulu, fänni tikşerenü eşläre belän şögıllänü kiräk.

– Tıgız belem birü programması belän berrättän, mäktäptä mädäni-küñel açu programması da bar bit äle. Anıñ turında da äytep kit äle.

– Tıgız uku könennän soñ beraz başnı buşatırga, yal itärgä kiräk. Şuña kürä bez dä küñel açu programması äzerlibez. Läkin ul da fänni xarakterda. Uennar aşa fiker yörtergä, mantıyklı uylarga öyrätäbez. Äytik, «Närsä? Kayda? Kayçan?» intellektual turnirı, «Fänsar Studiyase» muzıkal kiçäse, mini-debatlar, «Eşläpä» häm başka uennar oeştırabız.

– Sineñçä, kızlar häm egetlär ni öçen näk menä «Fänsar» mäktäben saylarga tieş?

– Ber genä fakt äytäm: bez – zur häm tatu gailä. Bez üzen fän ölkäsendä sınap kararga telägän här yaña ukuçıga şat. Şuña östäp, bezneñ «razdatkalar»ıbız da bik şäp häm istä kala torgan.

tulısınça ukırga

Ber elga citärlek energiya aldım!

Bügen bez bloger, «Skyeng» proektı kontent-menedjerı, ictimagıy mäktäp citäkçese, taym-menedjment buença master-klasslar häm lektsiyalär oeştıruçısı Anastasiya Şkalyaewadan interwyu aldık.

Bügen bez osta bloger, «Skyeng» proektı kontent-menedjerı, ictimagıy mäktäp citäkçese, taym-menedjment buença master-klasslar häm lektsiyalär oeştıruçısı Anastasiya Şkalyaewadan interwyu aldık.

- Bezneñ smenabız lidelık sıyfatların üsterügä bagışlangan. Bu sezdä nindi assotsiyalär uyata, sezneñçä, çın lider nindi bulırga tieş?

- Maksatçan, üz eşläre belän yanıp torgan keşelärne min hiçşiksez liderlar rätenä kerter idem. Barı tik liderlar gına iñ sorı könne dä yaktı töslärgä buyarga äzer bulgan komanda buldıra ala. Alar küz aldına kiterergä dä kıen bulgan äyberlärne çınga aşırırga mömkin. Mondıy kreatiw yaşlär kübräk bulgan saen, kiläçägebez ışanıçlı kullarda, dip kurıkmıyça äytep bula, minemçä.

- Üz aldıña kuygan maksatlarnı çınga aşıru awırmı?

- Kuelgan maksatka ireşer öçen gel tırışırga kiräk, çönki sin berkayçan da ütäse - yulıñnı aldan kürä almıysıñ, kıenlıklar da kötmägändä çıga. Şuña östäp sineñ belän axırga kadär bara alaçak törkemne tabu da bik kıen. Yulıñda nindi genä awırlıklar çıguına karamastan, tuktamıyça alga barunı däwam itü möhim! Barı tik şul oçrakta gına sin telägän näticägä ireşä alırsıñ.

- Un el elek üzegezne älege wazifada kürä idegezme?

- Uzgan elnıñ maenda min töbägebezdä uzdırıluçı bäygedä katnaşırga buldım, tik ikençe turga da ütä almadım. Bu minem käefemne töşermäde, ä kiresençä barı tik ilham çıganagı gına buldı. 2018 elnıñ yazında «Udmurtiya zaryajaet» forumında katnaşkannan soñ, min tormışımnıñ kardinal räweştä üzgärgänen añladım.

Berniçä ay elek älege forumga elägermen, dip tä uylamagan idem! Şuña kürä maksaçan bulu bik möhim, mäglümat sine gel tabaçak, barı tik telägeñ genä kiräk!

- Yulıgızda barlıkka kilgän awırlıklar belän niçek köräşä idegez?

- Min - ücät sugışçı! Üz aldımda maksat kürsäm, anıñ çınga aşuı öçen barlık kiräk-yaraklarnı da tabarga äzer min. Motiwatsiya dä minem öçen bik möhim rol uynıy. Yakınnarımnıñ yardäme dä miña bik kiräk, çönki alar miña gel ilham birep tora.

- Lider bulu öçen üzeñdä nindi sıyfatlar buldıru möhim?

- Tormışta ike möhim punkt bar: üzeñä ışanu häm birelgän barlık eşlärne başkarıp baru. Mäktäptä birelgän öy eşläre genä tügel, älbättä, tormış, komandañ tälap itkäne dä. Ä üzeñä ışanmasañ, aldıñda barlık işeklär yabık diyarlek», - şuşı süzlärne min ukıtuçı häm äni bularak balalarga eş kabatlıym. Alar çın liderlarnı taswirlıy, miña kalsa.

- Tormış dewizıgız nindi?

- «Monı başkarıp çıgıp bulmıy», «Bu bik awır» süzläre mine bik ilhamlandıra. Şul wakıtta min kiresen isbatlar öçen barlık köçemne tügep eşkä kereşäm, çönki «Çıgu yulın härwakıt tabıp bula!»

- Lider bulıp tualarmı, älege sıyfatlarnı yaşi-yaşi buldıralarmı?

- Döresen genä äytkändä, mäktäptä ukıgan çakta min sorı tıçkan kebek bik «yabık» idem. Xäzerge sıyfalarga min tora-bara gına iya buldım. Läkin lider bulıp tuuçılar da yuk tügelder. Iñ möhime – üzeñneñ säläteñne tabıp, şul yunäleştä eşlärgä genä.

tulısınça ukırga

ARTS BILER FORUM üz-üzeñä ışanıç tudıra!

ARTS BILER FORUM-da teatr yunäleşe buença katnaşuçılarga bäya birüçe Tatarstannıñ atkazangan artistı, K.Tinçurin isemendäge Tatar däülät drama häm komediya teatrı artistı, «Zö-Läy-Lä» törkeme solistı Zölfiya Wäliewa belän söyläşep aldık.

ARTS BILER FORUM-da teatr yunäleşe buença katnaşuçılarga bäya birüçe Tatarstannıñ atkazangan artistı, K.Tinçurin isemendäge Tatar däülät drama häm komediya teatrı artistı, «Zö-Läy-Lä» törkeme solistı Zölfiya Wäliewa belän söyläşep aldık.
–  Zölfiya apa, Sälät forumnarına el da kiläsez. Bıelgı ARTS BILER FORUM niçek sezgä?
–  Bez Sälät belän küptännän elemtädä, küptännän dus. Min äni keşe bularak ta Sälätkä gaşıyk: minem balam menä inde öçençe elın Sälätkä yöri. Üzemne dä ostaz bularak daimi çakırıp toralar, bik teläp kiläm. ARTS BILER FORUM-da inde ikençe el jyuri bularak katnaşam. Üseş kürenä. Mägnä belän tulı forum bu. 
–  Ä niçek sezgä balalar?
–  Sälätle balalar bar, alar kürenä. Läkin ul balalardan: «Kiläçäktä teatr buença kitäçäkseñme?» dip soragaç: «Äni röxsät birmi şul», – dip cawap birälär. Nikter gel sälätle balalar äytä monı. Läkin min ışanam: alar barıber üz yulların tabaçak!
–  Mondıy formattagı forumnar kiräkme soñ, niçek uylıysız?
–  Älbättä, kiräk! Min üzem Kazan kızı bulsam da, bez bala çakta mondıy çaralarda katnaşu mömkinlege yuk ide. Häm min, teatr yunäleşe buença kitü turında xıyallanıp yörsäm dä, ikelänä, üz-üzemä ışanmıy idem: buldırırmın mikän, sälätem bar mikän? Ä menä şuşınıñ kebek forumnarda katnaşkan, şuşındıy ostazlardan belem algan bulsam, bälki, berär cılı süz işetep, üz-üzemä ışanıç uyanıp, sälätemne irtäräk aça başlagan bulır idem. Menä şunıñ belän bik faydalı ul ARTS BILER FORUM!

«ARTS BILER FORUM» ul – töbäkara muzıka, xoreografiya, teatr sängate festiwal-konkursı. Ul «Mädäniyat» Ilküläm proektı kısalarında Rossiya Federatsiyase Mädäniyat ministrlıgı häm Tatarstan Respublikası Prezidentı Röstäm Nurgali ulı Miñnexanow yardäme belän gamälgä aşırıla. 
tulısınça ukırga

Ayzirä Kärimullina

«Sälät-Bolgar» smenası äydamanı

– Sin Sälät berläşmäsenä niçek kilep kerdeñ?

- 2013-nçe elda tatar tele buença respublikaküläm olimpiadada berençe tapkır Sälät turında işettem. Biregä bezneñ yanıbızga aktiwistlar kilde häm alarnıñ ni belän şögıllänüläre häm älege berläşmäne nindi mömkinleklär täkdim itüe turında söyläde. Min şunda uk kızıksındım häm yaz köne «Sälät-Bolgar» smenasına gariza tutırdım. Şul wakıttan birle min monda häm moña ber tapkır da ükenmädem.

– Sälättä iñ yaratkan öç smenañ.

- Nindider smenalarnı aerıp äytä almıym. Minem öçen Sälät - üzençälekle, atmosferalı tugan yagım kebek. Härber smena - ul keçkenä genä tormış mäktäbe. Biredä sin duslar tabasıñ, här tapkır üzeñne yaña yaktan açasıñ häm balalarnı ixlas küñeldän ruxlandırasıñ. Här smena çiksezlek büläk itä häm bu bik tä şatlandıra!

– Ul wakıttagı Sälät belän bügenge Sälätne çagıştır äle.

- Älbättä, Sälät eldan-el kamilläşä häm üsä bara. 2013-nçe elgı Sälätne häm xäzerge smenalarnı çagıştırıp karasak, zur üseşne kürä alabız. Smenalarnıñ sanı häm sıyfatı arttı, şäxesneñ aerım sıyfatların üsterü öçen mömkinleklär dä şaktıy. Xäzer här bala bu kiñlekkä cäy köne genä tügel, el däwamında da «çuma» ala!

– Bıel Sälät Forumnarınıñ 6 smenası uzdı. Sin kaysında buldıñ – şunıñ turında söylä äle.

- Bıel cäy miña ike smenada gına eşlärgä nasıyp buldı. Berençe forumda «Bolgar-Tugan Tel» smenası kısalarında eşläsäm, öçençe forumda «Sälät-Bolgar» alanı komandasında buldım.

– Sälättän tış närsä belän şögıllänäseñ?

- Sälät eşçänlegennän tış, KFUnıñ Ximiya institutında ukıym, repetitor bulıp eşlim, tatar telen öyränü buença onlayn-däreslär oeştıram, şigırlär yazam, psixologiya buença kitaplar ukıym...

– Tatarça iñ yaratkan süzläreñ yaki frazalarıñ.

- Tormışka karaşnı üzgärtep kenä tormışnı üzgärtep bula.

– Sälkeşlärgä telägeñ.

- Berkayçan da ber urında tormagız! Maksatlar kuep, alga xäräkätlänegez, yaratıgız! Häm onıtmagız:

Tik üzeñä ışan,
Sin dip däşä cihan
Sälät digän galämdä!

tulısınça ukırga