Şäxes
Wenera Galimowa
Xoreograf-kuyuçı, yugarı kategoriyale pedagog. ARTS BILER FORUM (Icat/Tworçestwo)-nıñ biyu yunäleşeneñ alıştırgısız citäkçese. Wenera Galimowa belän bıelgı forum – yañalıklar, üzgäreşlär häm syurprizlar xakında söyläştek.
– Sezneñ öçen biyu närsä ul?
– 6 yaşemdä bii başladım. Şuña da üzemne belgännän birle tuktausız xäräkättä yaşim. Biyu — tormışımnıñ aerılgısız ber öleşe.
– ARTS BILER FORUM (Icat/Tworçestwo)-ga äzerlek niçek bara? Bıel katnaşuçılarnı närsälär kötä?
– Bez inde aktiw räweştä äzerlek eşläre alıp bara başladık. Xäzerge wakıtta pedagoglar isemlegen tözibez, biyune yaña yaktan aça alırlık yaña isemnär ezlibez. Katnaşuçılarnı, härwakıttagıça, kızıklı uku-ukıtu programması, icadi oçraşular häm bik küp eksperimentlar kötä! Bıel berençe tapkır KINOBIYu buença laboratoriya oeştırılaçak!
– Sez berniçä el biyu yunäleşen citäklisez. Uzgan ellardagı täcribägä karap, forumda, katnaşuçılarında nindi üzgäreşlär sizäsez?
– Eldan el balalarnıñ yañalıkka omtıluı köçäya. Işanıç arta. Yaña täcribä tuplarga, yaña yunäleşlärdä üzlären sınap kararga äzerlär. Bez dä törle formatlar buldırırga tırışabız. Mäsälän, icadi laboratoriyalär. Katnaşuçılar öçen dä, ostazlar öçen dä kızıklı täcribä buldı. Ideya, komanda, yañalıkka omtılu näticäsendä ör-yaña performanslar barlıkka kilde.
– Wenera Galimowa fikerençä, ARTS BILER FORUM (Icat/Tworçestwo)-da katnaşu öçen töp 3 säbäp.
– Ilham, yaña tanışular, tabigat!
Aliya Äxmätowa
«Asıltaş» Sälät mäktäbe koordinatorı
Tanış bulıgız: Aliya Äxmätowa – «Asıltaş» Sälät mäktäbe koordinatorı.
Beleme:
- KFU (buxgalter isäbe, analiz häm audit);
- KFU, ingliz tele bülege (professional-orientlaştırılgan tärcemä);
- KNITU-KXTI, magistratura (sotsial ölkädä mäglümati texnologiyalär).
⠀
Eş täcribäse:
- 2 el «Bala Siti» üzägendä direktornıñ östämä belem häm därestän tış eşçänlek buença urınbasarı bulıp eşlägän.
⠀
Sälättä 2013 nçe eldan: sälkeş, äydaman («Rauşan», «Monreal», «Olimp»); başcitäk («Rauşan», «Ostalar bistäse», «Bolgar-Tugan tel»); 2015-2018 nçe ellarda Sälät klubları kuratorı; «El ölkän äydamanı - 2017»; oeştıruçı (Sälät marafonı, «Sämrux» el premiyase, «BikaFest»).
⠀
Xobbie: biyu, räsem yasau, welosipedta yörü, timerayakta häm çañgıda şuu.
Sälättä tizdän küçmä ädäbi mäktäp başlana
Xäzerge wakıtta «Sälätkä nur bulgan yoldızlar» proektınıñ «Akkoş küle» klubına garizalar kabul itü bara. Älege proekt xakında bez anıñ koordinatorı Aygöl Wäliullina belän söyläştek.
- Aygöl, «Sälätkä nur bulgan yoldızlar» konkursınıñ küçmä mäktäbe – ul närsä?
– Küçmä sessiya-smena F.Latıyfi isemendäge «Sälätkä nur bulgan yoldızlar» açık ädäbi konkursı kısalarında ütkärelä. Bu proekt ädäbiyatka säläte bulgan balalarga häm yaşlärgä yardäm itü häm tatar tele, ädäbiyatın populyarlaştıru maksatı belän oeştırıla. Xäzerge wakıtta selet.biz saytında garizalar kabul itü bara, alar 5 nçe oktyabrgä kadär kabul iteläçäk.
- Programmada närsälär kötelä?
– Küçmä sessiya smenası programması lektsiyalär, ostaxanälär, öy eşen analizlau, treninglarda katnaşu, Tatarstan Respublikasınıñ tanılgan mädäniyat eşlekleläre belän üzeñneñ äsärläreñ östendä eşläü, sessiya näticäläre buença iñ yaxşı äsärlärne saylap alu häm respublika jurnallarında alarnı bastırıp çıgarunı üz eçenä ala.
- Küçmä ädäbi mäktäp – ul ör-yaña format. Nindi maksatlar kuyasız, konkurstan närsälär kötäsez?
– Töp maksatlar – yaşlärne tatar ädäbiyatı belän bäyle çaralarda katnaştıru, balalarnıñ icadi potentsialın üsterügä yunälderelgän «Akkoş küle» ädäbi klubı eşen oeştıru, törle ädäbi janrlarda icat itüneñ töp künekmälärenä öyrätü häm, älbättä, talantlı tatar yazuçısı häm «Sälät» berläşmäseneñ ostazı Flüs Latıyfi istälegen mäñgeläşterü.
- Ni öçen näk menä küçmä mäktäp formatı saylandı?
– Bezneñçä, mondıy format bilgele ber balalar kontingentı belän eşlägändä näticäle. Katnaşuçılar ber-berse belän tanışa, spikerlar, belgeçlär belän tıgız elemtädä eşli, häm alar bergäläp yaña äsärlär icat itä.
Zakir Subxankulow – «Asıltaş» Sälät mäktäbe ukıtuçısı
«Asıltaş» Sälät mäktäbeneñ ingliz tele ukıtuçısı Zakir Subxankulow belän tanıştırabız.
Beleme:
- SamGIIYa. Belgeçlek: Ingliz filologiyase.
- Pune State University. Belgeçlek: Public Administration and English.
– Min tumışım belän borıngı Sämärkand şähärennän häm bezneñ gailädä barıbız da berniçä teldä söyläşä: äni belän äti – 4, abıy 3 teldä. Şunlıktan min härwakıt ike eş belän şögılländem: ingliz tele häm turizm.
Üzbäkstan, Hindstan, Kıtay häm başka illärdä ukıttım. Walt Disney kompaniyasendä, şulay uk Kıtay uniwersitetlarında belem birdem. Üzemneñ FeelEng dip atalgan ukıtu metodikamnı buldırdım, Kazanda ingliz telen öyränü üzäge açıp cibärdem. Ingliz tele östenlekle bulgan gimnaziyalärdä dä ukıttım, – di Zakir.
Sertifikatları:
TESOL, UK.
TEFL-C, USA.
CELTA, UK.
Xobbi:
Säyaxät itü, kitaplar, belem, sport.
Närsä soñ ul FeelEng:
Ul pazl metodikasına korılgan, yagni däreslärdä ukuçı (bala yaki olı keşe) çit telne pazl cıygan şikelle intuitiw räweştä öyränä. Telne bu metodika yardämendä üzläştergändä ütkän materialnı gel kabatlap öyränergä kiräk tügel – här därestä soraular, uennar, biremnär yardämendä bilgele ber kabatlaular algoritmı bar çönki.
Landış Fättaxowa - Sälät mäktäbe ukıtuçısı
«Asıltaş» Sälät mäktäbe ukıtuçıları belän tanıştıra başlıybız! Landış apa Fättäxowanı «Bäläkäç» klubına yörüçelär belä inde. ⠀
KDPUnıñ muzıkal belem bülege, muzıka ukıtuçısı;
I.Ya.Yakowlew isemendäge ÇDPU «Estrada wokalı ukıtuçısı».
⠀
Eş täcribäse:
2001-nçe eldan 24-nçe balalar muzıka mäktäbendä ukıtuçı;
2014-nçe eldan I.W. Äühädiew isemendäge Kazan muzıka kölliyatendä estrada wokalı ukıtuçısı;
2015-nçe eldan «Şarm» sängat üzägendä estrada wokalı ukıtuçısı.
⠀
Xobbi:
yözü, yögerü, üz kulları belän närsäder yasau.
⠀
- «Asıltaş» mäktäbendä kursta icadi fikerläüne, muzıkanı toemlaunı, ritm xisen häm intonatsiyaneñ saflıgın üsteräbez, üzeñne cır aşa kürsätergä öyrätäbez. Xalık aldında çıgış yasau serlärenä töşenderäbez, säxnädä üzeñne kıyu totarga häm kollektiw belän dustanä mönäsäbättä bulırga öyrätäbez, - di Landış apa.
«Balalarnıñ yanıp torgan küzläre häm çiksez talantı oşadı»
LEADERS BILER FORUM kısalarında «Tatmedia» Respublika matbugat häm massaküläm kommunikatsiyalär agentlıgı citäkçese urınbasarı Xäyrullin Eduard Färit ulı belän icadi oçraşu uzdı. Ul forum katnaşuçılarına respublikabıznıñ soñgı 100 ellıgına bagışlangan «Tatarstan 100: elek häm xäzer» kitabı turında söyläde. Bez anıñ belän aralaşıp, forumnan algan täesirlären beldek.
- Niçek sezgä LEADERS BILER FORUM?
- Miña balalarnıñ yanıp torgan küzläre häm çiksez talantı bik oşadı, şuña kürä bu forum miña bik küp energiya birde. Şulay uk monda üzara söyläşep, ber-bereñä soraular birep buluı da mine bik şatlandırdı. Axırga taba bezneñ oçraşuıbız interwyu formatına küçte. Ä bu janr yaxşı interwyuerlarnıñ bik az buluı belän, kunaknı soraştıru häm anıñ soraularına cawap birüe belän dä katlaulı. Şuña kürä min soraular birüçelärgä çiksez räxmätle, çönki alar arkılı uk balalarnıñ kızıksınuı kürenep tora.
- Sezneñçä, lider nindi sıyfatlarga iya bulırga tieş?
- Iñ elek, lider energiya belän tulı bulırga tieş. Aña keşe «yoldız» bulganı öçen tügel, ä başkalarnı çınlap torıp üz artınnan alıp bara alganı öçen tartılırga tieş. Lider şulay uk barısı da planlaştırılgança bulıp çıkmawınnan kurıkmaska tieş, miña kalsa.
- Sezneñ «Tatarstan 100: elek häm xäzer» kitabıgız Tatarstannıñ bulaçak liderlarına niçek yardäm itä alır ide?
- Bu kitap bulaçak liderlarga 1920 elda respublikanı citäklägän keşelärne belergä yardäm itär dip uylıym. Şunısın da bilgeläp ütärgä kiräk, ul citäkçelär däülät belän bik yaş çakta uk idarä itä başlagan. Alarnıñ üz burıçların niçek ütäwe, bu respublikanı tözi başlawın küzätü bik kızıklı. Bu yaşlärneñ barısına da ireşä aluın raslıy. Kitap - yaşlärneñ xäzerge köngä kadär köçen yugaltmagan respublika tudıruınıñ misalı.
- Ägär Sälät turında kitap yazsagız, ul närsä turında bulır ide?
- Min ul kitapnı monda bulgan här keşegä bagışlar idem: ul Sälätkä üz şähärennän närsä alıp kilgän, başka rayondagı iptäşenä närsälär äytergä teli... Miña balalarnıñ energiya, mäglümat häm teläkläre belän üzara alışuı bik möhim bulır ide.
«Forumnıñ masştabı gel kiñäyue kuandıra»
LEADERS BILER FORUM öçençe el rättän Räsäy mäktäp ukuçıları xäräkäte belän berlektä uzdırıla. Ike oeşmanıñ duslıgı häm forumnan algan täesirläre belän RDŞ uku-ukıtu departamentı citäkçese Andrey Tolkaçew urtaklaştı.
- Andrey, Sälät belän RDŞ-nıñ urtak eşe turında närsä äytä alasız?
- Min Sälätne 2013 eldan birle beläm, çönki bez monda eş kına Studentlar ligası belän urtak master-klasslar ütkärdek. Küptän tügel Sälät häm RDŞ arasındagı duslık mönäsäbätlären nıgıta başladık. Miña kalsa, bu oeşmalar arasındagı iñ şäp berdämlek.
- LEADERS BILER FORUM uzgan ellarda ütkärelgän Sälät forumnarınnan närsä belän aerıla?
- Monda Sämrux stelası barlıkka kilgän! Elek min bu simwolnıñ mägnäsen añlap betermi idem, läkin lager tirälege buylap ekskursiyadän soñ Sälätneñ xätta şundıy isemdäge premiyase dä buluın beldem. Mine forumnıñ masştabı gel zurayuı kuandıra, kiläse elda forum katnaşuçıları sanı tagın da kübräk bulır dip ömetlänäse kilä.
- Sezneñçä, RDŞ başka balalar ictimagıy oeşmalarınnan närsä belän aerıla?
- Balaçakta min üzem dä respublikabıznıñ balalar xäräkätlärendä katnaştım. Äytik, bezdä Sälät, balalar oeşmaları Sowetı, «Soyuz naslednikow Tatarstana» kebek berläşmälär bik nık üseş algan. Ä RDŞ - şuşı balalar xäräkätlären berläşterüçe oeşma. Tik şul uk wakıtta monda alar üz möstäkıyllegen yugaltmıy. RDŞ-nı federal oeşmalar belän çagıştırganda, şunı da onıtmaska kiräk: bu balalar ideyalären tormışka aşıru öçen üzençälekle mäydançık. Şulay uk RDŞ Bötenrossiya balalar üzäklärenä baru mömkinlege birä torgan koordinatsiyaläüçe oeşmalarnı da berläşterä.
- Yaña uku elına nindi yaña proektlar planlaştırılgan?
- Xäzerge köndä inde küp proektlar gamälgä aşırıla, ämma planlaştırılgan eşlärneñ serlären açıp beterä almıym. «RDŞ belän Şoping» proektı yunäleşe häm iseme üzgäräçägen genä äytä alam. Anıñ yardämendä balalar akçaların döres itep totarga öyränäçäk. Bu alarga kiläçäktä dä bik kiräk bulaçak, minemçä.
- Forumda katnaşuçılarga närsä kiñäş itär idegez?
- Iñ elek oyalmaska häm üz ideyaläreñne tormışka aşırırga kurıkmaska kiñäş itäm. Şulay uk proektlarıñnı tiz arada kürep aluın da telim. Sez barısına da ireşä alasız, monı onıtmasagız ide!
«Forumnıñ formatı bik üzençälekle»
MEDIA BILER FORUM-ga Şayan TW kanalınıñ korrespondentı häm telewizion blogerı Taliya Töxfätullina da kilde. Ul forum turındagı fikerläre belän urtaklaştı.
- Taliya, MEDIA BILER FORUM sezdä nindi täesirlär kaldırdı?
- Forumga min kurkıp kına kilgän idem, çönki monda min üzem öçen yaña bulgan ukıtuçı obrazında katnaştım. Läkin berençe ostaxanäläremnän soñ uk kurku xise yukka çıktı. Min monda üzemneñ köçemne, belgänäremne balalarga birdem, ä alar miña anı tagın da kübräk külämdä kaytargan şikele buldı.
- Niçek uylıysız, mondıy formattagı forumnar kiläçäktä dä uzdırılırga tieşme?
- Älbättä, çönki forumnıñ formatı bik üzençälekle. Monda bez ber-berebez belän aralaşıp, energiya, belemnär belän almaşa alabız. Keşe başka kızıklı şäxeslär belän aralaşkanda bu köç tagın da kübäya. Äytik, mondagı ike keşeneñ köçen bergä kuşsak, ike tügel, ä yöz energiya barlıkka kilä!
- Balalar belän eşläüdän sez nindi täesirlär aldıgız?
- Äytkänemçä, monda kurku xise belän kilgän idem, çönki forumda katnaşuçılarnıñ kübese minem yaştäşlärem. Şuña kürä minem söylägännärem alarga kızıklı, faydalı bulırmı ikän digän uylar bik küp buldı. Tik kurkular urınsız bulıp çıktı, çönki mine yaxşı kabul ittelär. Ostaxanälärdä alar tıñlap kına utırmadılar, ä kızıksındırgan sorauların birdelär, xisläre belän urtaklaştılar. Şuña kürä alar mindä barı tik cılı täesirlär genä kaldırdı.
- Balalarga nindi kiñäşlär birer idegez?
- Aralaşırga häm açık bulırga! Sin üzeñ duslaşırga oyalsañ da, küñeleñ açık bulsın. Mondagı barlık mömkinleklärne kullanıp ölgerergä kiräk. Çönki bu energiya, ideyalär, birelgän kiñäşlär kiläçäktä kiräk bulırga mömkin. Şuña kürä ber dä oyalmaska, här mizgeldän täm alırga kiñäş itäm.
«Bu – media ölkäsendä iñ şäp çara!»
MEDIA BILER FORUM spikerları belän tanıştırunı däwam itäbez. Forumnan algan täesirläre belän «Ak Bars Bank» tsifrlı marketing kompetentsiyalär üzäge citäkçese Wasiliy Yuzençuk urtaklaştı.
- Wasiliy, xäerle kön! Forumga nindi ömetlär, fikerlär belän kildegez?
- Forumga minem berençe tapkır gına kilüem tügel. Mondagı balalar bik sälätle, alar belän fiker alışıp bula, şuña kürä min Sälätkä bik teläp kildem.
- MEDIA BILER FORUM Sälätneñ başka forumnarınnan närsä belän aerıla?
- Uzgan elnı uk forum yugarı däräcädä ütte, şuña da karamastan, mondagı infrastruktura gel üzgärep tora. Bilärdä balalar öçen dä, spikerlar öçen dä uñaylıklar tudırılgan. Forum üsä, üzgärä, läkin şul uk wakıtta balans ta saklana.
- Tormışların media ölkäse belän bäylärgä teläüçe balalarga nindi kiñäşläregez bar?
- Berençe çiratta, küñelgä yatkannı gına eşlärgä, hönärne populyarlıgı arkasında gına saylamaska kiräk. Berniçä el elek strategik initsiatiwalar agentlıgı «Top-100 kiläçäk hönärläre atlası» tözede. Ul 2030 elda xäzerge hönärlärneñ ber öleşe yugalasın farazlıy. Tik yaña ölkälär dä barlıkka kilä. Xäzerdän ük alarga äzerlänep betep bulmıy, älbättä, şuña kürä üzeñdä yaña kompetentsiyalär üsterü bik möhim.
- MEDIA BILER FORUM-nıñ üzençälege närsädä?
- Berençe çiratta, forumda törle tematik yunäleşlär bar. Minem öçen näticä bik möhim, şuña kürä MEDIA BILER FORUM-nıñ uku-ukıtu programasınıñ faydalı buluı miña bik oşadı. Min bu ölkädä balalar belän şaktıy eşlim häm, döresen äytkändä, mondıy formattagı forumnı minem kürgänem yuk ide. Bu media ölkäsendä iñ tekä çara!
- MEDIA BILER FORUM ul – ...
- Bu – yal itär öçen, yaña keşelär belän tanışıp, täcribä tuplar öçen menä digän mömkinlek!
«Sälät barı tik alga gına atlasın ide!»
MEDIA BILER FORUM üzenä spiker bularak jurnalist, blogerlarnı gına tügel, ä başka törle hönär iyalären dä cıya. Şularnıñ berse – teatr häm kino artistı Artur Şäydullin belän äñgämä kordık.
- Artur, xäerle kön! Balalar belän eşläüdän nindi täesirlär aldıgız?
- Minem monda ostaxanälärne berençe genä tapkır birüem tügel. Bıel da min sälkeşlär öçen törle treninglar ütkärdem. Alar üzlären härwakıttagıça bik aktiw kürsättelär, kızıksındırgan sorauların birdelär. Älbättä, bu wakıt eçendä genä akterlık hönäre nigezlärenä tulısınça töşenep betep bulmıy. Şuña da karamastan, bu ölkäneñ neçkäleklären törle yaktan açarga tırıştım. Forum betärgä äle wakıt küp, dimäk akterlık ostalıgınıñ başka yakların da yaktırtırga wakıt bar!
- Başka eldagı forumnardan MEDIA BILER FORUM närsä belän aerılıp tora?
- Mondagı üzgäreşlärne igtibarsız kaldırıp bulmıy, çönki uku-ukıtu programması yagınnan da, infrastruktura yagınnan da forumnar gel yañarıp tora. Iñ möhime – Bilär cirendä balalar öçen barlık mömkinleklär dä tudırılgan. Minemçä, Sälätneñ kabatlanmas täcribäse, reytingı bar, şuşı yugarılıknı ul berkayçan da yugaltmasın ide!
- Sezneñçä, mondıy formattagı forumnar ütkärelergä tieşme?
- Älbättä, tieş! Çönki balalar könenä kimendä 2 ostaxanädä katnaşa ala, ä alga taba bu san inde 3-4-kä citä bit. Bälki, kiläçäklären dä alar şuşı uku-ukıtu programması aşa bilgeli alırlar, şuña kürä mondıy çaralar gel ütkärelsen ide. Spikerlar sanı kübäysä, bu çara tagın da yaxşırak uzar ide, miña kalsa. Ireşkän uñışların yugaltmıyça, Sälät barı tik alga gına atlasın ide!
- MEDIA BILER FORUM ul - ...
- Ul menä digän cir!
«SELET BILER FORUMnı bik oşattım!»
SELET BILER FORUM-ga maxsus kunak bularak «Närsä? Kayda? Kayçan?» intellektual uenında Boris Belozerow komandası uençısı Olga Bıkowa çakırılgan ide. Ul intellektual turnir häm sälkeşlär öçen trenirowka uzdırdı, soñınnan anıñ belän forumnan algan kiçereşläre turında söyläşep aldık.
– Xäerle kön, Olga! SELET BILER FORUM turında nindi fiker tudı?
– SELET BILER FORUM-nı bik oşattım. Monı soragan böten keşegä äytäm. Üzizolyatsiyadän soñ mondagı moxit barıbızga da yaxşı täesir itte, ilhamlandırdı. Mine çakırgan oeştıruçılarga zur räxmätemne belderäm. Monda bik yaxşı, üz eşläre belän yanıp yöri torgan keşelär cıelgan. Äytkänemçä, bu bik ilhamlandıra, soklandıra.
– Ä forumnıñ formatı turında närsä äytersez?
– Bik faydalı format dip uylıym. Forumda bargan böten aktiwlıklarnı da kürä almadım, çönki moña fizik yaktan citeşmädem. Läkin min kürgän intellektual uennıñ nindi formatta uzuı oşadı. Bez belä torgan ÇGKda utırasıñ häm bik küp soraular birälär, ä monda uennıñ icadi yaktan baetkannar. Küñelsezlänmäs öçen bik yaxşı bu!
– Balalar turında närsä äytersez?
– Balalar da iskitkeç. Bergä trenirowka ütkärdek. Başta oyalıp torganday ittelär: yaña moxit, yaña keşelär, min dä alar öçen yaña keşe bit. Ä annarı kızıp kittelär, küzläre yana başladı, alarnıñ niçek itep cawap birgänen, uylaganın küzätü räxät ide. Tagın miña balalarnıñ üz alannarı öçen niçek can atuı, ber-berse öçen şatlanuı, koçaklap kotlauları oşadı.
– Forumga, katnaşuçılarına närsä telär idegez?
– SELET BILER FORUM ambitsiyalärne tormışka aşırırga öyrätä torgan urın gına bulmasın ide. Çınlıkta, bar närsäne dä näticä öçen tügel, protsesstan täm tabu öçen eşlärgä tieşbez bit. Forum katnaşuçıları häm oeştıruçıları da şuşı çaradan täm tapsın ide dip telim. Berdämlek, bergälek mizgeleneñ, yaña närsälär öyränüneñ tämen tapsınnar, härwakıt uñış yuldaş bulsın!