29.08.2022
26 iyunnän 8 awgustka kadär Tatarstannıñ Bilär tarixi-arxeologik muzey tıyulıgında XI Xalıkara «Sälät» yaşlär uku-ukıtu forumı uzaçak.
Forum kısasında altı smena oeştırılaçak. Berençe smena – «Hönärlär Bilär forum» 26 iyundä açıla. Icadi smena – «Icat Bilär forum» 3–8 iyul könnärendä uzaçak. Öçençe smena – «Sotsial künekmälär Bilär forum» 11–16 iyul könnärendä bulır dip kötelä. «Mäglümati texnologiyalär Bilär forum» smenası 28 iyuldän 1 awgustka kadär uzaçak. Liderlık buença forum 4–8 awgustta bulaçak.
Eldagıça, forumnarda Tatarstannıñ barlık rayon-şähärlärennän, Rossiya töbäklärennän sälätle balalar cıelaçak. Süz uñaennan, «Sälät»neñ töp alannarına yullamalarnıñ bäyase – 5–22 meñ sum. Bäyalär yunäleşkä häm urınga bäyle. «Sälät»tä tüläüsez yal itü mömkinlege dä bar. Mäsälän, «Sälät» yaşlär belem birü forumı tulısınça däülät tarafınnan finanslana. Monda kilep elägü öçen aktiw buluıñ kiräk.
Tarixi kıymmäte häm üzençälekläre
– Bıel Bilärdäge forumnı XI märtäbä genä uzdırsak ta, älege cirlekkä täüge tapkır 1997 nçe elda uk kilgän idek. Ul çakta 150–200 bala belän 2–3 könlek smena uzdı. Xäzer inde alanıbız üste, zuraydı. Yunäleşlär, formatlar arttı. Bügen älege forum – «Sälät»neñ iñ masştablı çaralarınıñ berse, – dip söyläde Tatarstannıñ yaşlär eşläre ministrı Timur Söläymanow.
Ul «Sälät»lelärneñ yaratıp äytä torgan «Bilärgä kaytu» süzlärenä dä añlatma kertte. «Monda bez borıngı babalarıbız belän köçle elemtä sizäbez, şuña da el saen «kaytabız». Forumnıñ näk menä Bilärdä uzdırıluınıñ tarixi kıymmäte zur. Küp kenä riwayatlär şuşı cirlek belän bäyle. Izge çişmä suı gına da ni tora! Miña kalsa, balalarnı patriotik yaktan tärbiyalägändä tarix bitlärenä möräcägat itü – möhim şart», – dide ul.
Ministr şulay uk forumnıñ üzençäleklärenä dä tuktaldı. «Tarixi kıymmäte turında äytep kittem. Ikençe üzençälege – uku-ukıtu programmasınıñ köçle buluı. Bez el saen balalarga törledän-törle ölkälär belän tanışu öçen mömkinleklär biräbez. Bilärdäge oçraşular yaña duslar, yaña tanışular belän dä kaderle. Häm, älbättä, bezneñ tagın ber üzençälegebez häm missiyabez – tatar tele öçen moxit tudıru. Läkin şunı äytergä kiräk: «Sälät» forumnarı häm smenalarında tatarça kamil söyläşä belgän, tatar millätennän bulgan balalar gına tügel, telägän härkem katnaşa ala. Bezneñ yabık mäydançık yasıysıbız kilmi. Monda kilgäç, saf tatarça söyläşü, fiker alışu teläkläre arta alarnıñ».
Bilgele bulgança, Tatarstanda 2022 el Tsifrlaştıru elı dip iglan itelde. «Sälät» yaşlär belem birü forumınıñ töp yunäleşe dä şuşı bulaçak. Balalarnı bu ölkä belän yakınnanrak tanıştırırga teli «Sälät»lelär.
Kurkınıç yanamıy
Forumdagı kurkınıçsızlık häm iminlek mäsäläse turında «Sälät» yaşläre üzäge direktorı Aygöl Gabdraxmanowa söyläde.
– Äti-änilär balaların bezgä ışanıp tapşıra ikän, bez bu ışanıçnı aklarga tieş. Şuña da bez, iñ berençe çiratta, kurkınıçsızlıknı täemin itü öçen tieşle taläplärne kaygırtabız. Eçke eşlär, Gadättän tış xällär ministrlıkları, Rospotrebnadzor taläplärenä buysınabız, alar belän eşlibez. Balalarnıñ tän sälamätlegen genä tügel, psixologik iminlege turında da uylıybız. Bu cähättän äydamannarıbız el däwamında maxsus däreslärdä, master-klasslarda katnaşa. Alar şulay uk forum däwamında äti-änilär belän elemtälärne özmi. Yagni balanıñ xälen alar aşa belep bulaçak. Äti-änilär borçılmasın, borçılırga säbäp yuk, – dide ul.
Şulay uk Aygöl Gabdraxmanowa «koronawirus»lı çikläülärneñ beraz «yomşaruın» iskärtte. Şuña bäyle räweştä bıel forumda katnaşuçılar Bilärneñ tarixi urınnarına ekskursiyalärgä bara alaçak. Soñgı ike elda moña röxsät bulmagan ikän. Tulırak: https://vatantat.ru/2022/05/82839/
Liliya Gıymazowa
